Beeldcollectie uitgelicht! Minny in Indonesië
Wilhelmina (Minny) Groenhuijzen is pas 23 jaar als ze in mei 1947 de grote oversteek naar Indonesië maakt. Na een lange boottocht, die haar onder andere langs Gibraltar en door het Suezkanaal voert, komt het schip op 14 juni aan in Jakarta. Een week later meren ze aan in Surabaya. Hier gaat haar diensttijd bij de Marine Vrouwenafdeling (MARVA) echt beginnen. Haar ervaringen in Indonesië legt ze vast in nauwkeurig bijgehouden fotoalbums.
Oost- en West-Java
Groenhuijzen wordt in Surabaya ingezet als schrijfster bij de Marine Voorlichtingsdienst. Hier vult ze de eerste pagina’s van haar albums met herinneringen. We zien haar hier zelfs in een uniform, zoals op 16 juni 1948 zittend in een Jeep. Dat ze een uniform draagt is bijzonder, aangezien ze op het merendeel van de beelden vrijetijdskleding draagt. Deze foto is overigens duidelijk geposeerd, omdat ze pas twee maanden later haar rijbewijs haalt. In Surabaya wordt Groenhuijzen weinig met de oorlog geconfronteerd: foto’s laten militaire voertuigen of schade aan gebouwen zien, maar strijd en echt leed blijven buiten beeld.
Dit verandert halverwege het eerste album. Groenhuijzen is inmiddels overgeplaatst naar Bandung (West-Java). Daar ziet ze veel armoede en ondervoeding. "Dit uitgeputte vrouwtje ging voor haar deur liggen en stierf de hongerdood", schrijft ze bijvoorbeeld bij een aangrijpende foto. Verder fotografeert ze een marinier die kleding van de United Nations Relief and Rehabilitation Administration (UNRRA) uitdeelt.
Hanengevechten op Bali
Het tweede fotoalbum wijdt Groenhuijzen aan haar vakantie op Bali. Ze is erg onder de indruk van de schoonheid van het eiland, maar ervaart ook een cultuurschok: "Onbegrijpelijk is het, dat de vredelievende en schoonheidsminnende Balinees genoegen vindt in de wrede hanengevechten." Toch maakt ze er een aantal foto’s van waarbij ze noteert: "De strijd op leven en dood is begonnen. Langzaam draaien de hanen om elkaar heen, als boksers in een ring, om dan plotseling op elkaar in te hakken met vlijmscherpe metalen krisjes, die aan de linkerpoten zijn bevestigd… in 11/2 minuut was de strijd tot een ‘goed einde’ gebracht. Een was wijlen. De ander pikt hem ten laatste nog de ogen uit."
Verder bevat het album vooral toeristische plaatjes waarbij zij zelf regelmatig voor de camera poseert. Bijzonder is dat ze tijdens haar reis kledingstukken ruilt tegen eieren en een handdoek voor een hondje. Van deze hond ontbreken in dit album foto’s, maar het dier wordt wel genoemd in de bijschriften. In het andere album, dat in datering overlapt, staat wel een foto van haar en een hond, met het bijschrift "Minny met Beer". Of het ook Beer is waarvoor Groenhuijzen haar kleding ruilt op Bali is niet vast te stellen, maar ze is hoe dan ook een dierenvriend.
Kostbare herinneringen
Op de laatste foto zien we Minny Groenhuijzen aan boord van de Kota Inten, waarmee ze in het voorjaar van 1949 terug naar Nederland vaart. Een paar maanden later beëindigt ze haar dienstverband bij de MARVA. Ze heeft uiteindelijk twee albums gevuld met kostbare herinneringen aan haar diensttijd in Indonesië. Later trouwt ze en krijgt ze vijf kinderen. Wilhelmina Groenhuijzen overlijdt op 53-jarige leeftijd. Haar fotoalbums worden na haar overlijden door haar dochter geschonken aan het NIMH, waar ze nu een belangrijke historische bron vormen over de eerste vrouwen bij de marine en hun rol tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog.
Zelf raadplegen
De fotoalbums van Wilhelmina Groenhuijzen bevinden zich in de NIMH-collectie 061 Marine Vrouwenafdeling (MARVA), te raadplegen op www.archieven.nl. Op aanvraag kunnen de albums in de studiezaal van het NIMH worden ingezien.