Begintijd militaire luchtvaart in beeld

Fotoalbums uit de beginjaren van de militaire luchtvaart zijn zeldzaam. Als bij toeval duikt er tijdens een verhuizing een bijzonder exemplaar op: het fotoalbum van vlieger-waarnemer Jan Koopman.

Vergroot afbeelding Zwart-witfoto van twee militairen voor een dubbeldeks propellervliegtuig. Op de foto staat handgeschreven 'Vertrek Italië 9-12-1919'.
1e luitenant-vlieger George Koppen poseert samen met 1e luitenant Jan Koopman, vlak voor vertrek naar Italië, 9 december 1919.

Meteen op de eerste pagina van het fotoalbum kijkt 1e luitenant Koopman zelfverzekerd in de lens. Hij poseert voor de foto, leunend tegen de vleugel van een DFW tweedekker vliegtuig, samen met zijn vlieger’  1e luitenant George Koppen. Volgens het begeleidende bijschrift is de plaat geschoten op 16 juli 1919. Het bijschrift leest verder ‘Elfhoofdstedentocht, 950 km, 8u.20min.’ Het blijkt om een bijzondere rondvlucht te gaan.

Elfstedentocht

Koopman en Koppen halen het nieuws op die zomerdag in 1919. Met hun toestel vliegen ze in een dag over alle elf Nederlandse provinciehoofdsteden. Ze doen dit in aanloop naar de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (ELTA).  Dit prestigieuze project, geïnitieerd door de latere directeur van de KLM Albert Plesman, is bedoeld om het grote publiek kennis te laten maken met de mogelijkheden van de burgerluchtvaart. Bij de uitvoering van deze succesvolle tentoonstelling, met ruim 500.000 bezoekers is Koopman met tal van vliegshows nauw betrokken.  

Na deze nationale tocht hebben de officieren de smaak te pakken. In december van dat jaar proberen ze met hetzelfde vliegtuig een bezoek te brengen aan de Italiaanse luchtmacht in Turijn. Deze keer verloopt de gewaagde tocht minder voorspoedig. Ternauwernood weten ze het toestel veilig aan de grond te zetten bij Parijs, getuigt een foto in het album.

Portretten Luchtvaart Afdeling

Naast deze mislukte poging bevat het album een aantal foto’s van watervliegtuigen bij Marinevliegkamp De Mok, een noodlanding bij Renswoude, vliegers bij de ELTA en vele luchtfoto’s van steden. Ook portretten van kopstukken uit de beginperiode van de Luchtvaart Afdeling komen in het album voorbij. Zo is er onder meer een portret van luitenant-kolonel Henk Walaardt Sacré te zien.

Album bezichtigen

Het album van Koopman is opgenomen in de collectie van het NIMH. Het album is in te zien in onze studiezaal, maak hiervoor een afspraak via de contactpagina. Meer informatie over de collectie van Koopman vindt u op Archieven.nl.